Zdrowotny eliksir – olej lniany. Dlaczego jest taki cenny dla naszego zdrowia?

Myślisz, że najlepszy dla twojego zdrowia będzie olej słonecznikowy lub oliwa z oliwek? Jeśli tak, to oznacza to, że nie znasz dostatecznie dobrze składu oleju lnianego. Olej ten produkowany jest z nasion lnu i stanowi optymalne połączenie wartościowych kwasów tłuszczowych. Wynoszący 6:1 stosunek kwasów tłuszczowych omega-3 do kwasów tłuszczowych omega-6 jest idealny dla naszego metabolizmu.

Z czego składa się olej lniany:

- kwas linolenowy (omega-3) – około 58%

- kwas linolowy (omega-6) – około 14%

- kwas oleinowy

- witamina E, witamina C, witaminy z grupy B, prowitamina A

- minerały i pierwiastki śladowe.

Olej lniany zawiera do 10 razy więcej kwasów tłuszczowych omega-3 w porównaniu z tranem: wystarczy wypić codziennie tylko 1 łyżeczkę takiego oleju, aby uzyskać wymierne korzyści zdrowotne.

Wiele badań naukowych dowiodło, jak zdrowe są tłuste ryby morskie ze względu na zawartość tranu. Olej lniany może nam zaoferować jeszcze więcej. Jest on nie tylko zasobny w zdrowe nienasycone kwasy tłuszczowe, ale zawiera również wtórne substancje roślinne (lignany), które działają podobnie jak hormony, skutecznie wspierając nasze zdrowie.

Regularne spożycie oleju lnianego może:

- poprawić elastyczność naczyń krwionośnych i przeciwdziałać w ten sposób zbyt wysokiemu ciśnieniu krwi,

- zapobiegać powstawaniu zwapnień w naczyniach krwionośnych,

- hamować reakcje zapalne w organizmie,

- korzystnie wpływać na poziom cholesterolu we krwi,

- zmniejszać nasilenie stanów depresyjnych i leków.

Ze względu na działanie przeciwutleniające lignanów olej lniany może przeciwdziałać chorobom nowotworowym, a w przypadku zachorowania hamować wzrost guza.

Korzystne działanie kwasów tłuszczowych omega-3 i omega-6 na układ sercowo-naczyniowy jest znane od dawna, mniej znane jest natomiast ich korzystne działanie na mózg. Ze względu na swoją niepowtarzalnie korzystną kombinację kwasów tłuszczowych olej lniany może poprawiać zdolność myślenia oraz koncentrację.

Neuroprzekaźnik o nazwie serotonina uważany jest za hormon szczęścia. Jego niedobór może prowadzić do braku równowagi psychicznej oraz stanów depresyjnych. Obficie zawarte w oleju lnianym kwasy tłuszczowe omega-3 podwyższają poziom serotoniny we krwi i pomagają w ten sposób zapobiegać stanom depresyjnym.

Olej lniany może się przyczynić do zmniejszenia występujących po posiłku skoków poziomu cukru we krwi. Jednoznacznie dowiedli tego kanadyjscy naukowcy. Uczestnikom badania podawali oni albo 90 g zmielonego siemienia lnianego, albo 90 g niezmielonego siemienia lnianego z olejem lnianym, albo również żaden z tych produktów. Z przeprowadzonych po posiłkach pomiarów poziomu cukru we krwi wynikło, że najwyższe skoki występowały u probantów z grupy kontrolnej, czyli tej nieprzyjmującej nasion lnu ani oleju lnianego. Wzrost poziomu cukru we krwi u osób spożywających siemię lniane lub olej lniany był natomiast bardzo niski.

Naukowcy uważają, że regularne spożycie siemienia lnianego i/lub oleju lnianego stanowi skuteczną ochronę przed cukrzycą, a w przypadku już istniejącej choroby skutecznie pomaga utrzymywać w ryzach poziom cukru we krwi.

Wyważona i bogata w substancje witalne dieta, połączone również z rezygnacją z cukru, stanowi z pewnością również istotny środek zaradczy w kwestii ochrony przed chorobami nowotworowymi. Wydaje się również, że istotną rolę odgrywa tutaj olej lniany. Odkryła to w swoich badaniach pod koniec ubiegłego stulecia biochemiczka Johanna Budwig (1908-2003).

Naukowczyni opracowała nazwaną później jej nazwiskiem metodę odżywiania, która jest do dzisiaj z powodzeniem stosowana u pacjentów onkologicznych. Oprócz produktów surowych, kiszonych warzyw oraz soków warzywnych zasadniczy filar tej diety stanowi również olej lniany z twarogiem lub serkiem wiejskim. Połączenie oleju z produktem mlecznym jest istotne ze względu na obecność zawierających siarkę aminokwasów, dzięki którym wchłanianie kwasów tłuszczowych omega-3 przez organizm przebiega sprawniej.

- Istotne jest, aby był to olej tłoczony na zimno w jakości bio.

- Kupuj olej wyłącznie w ciemnych, nieprzepuszczających światła butelkach. Światło wpływa bowiem niekorzystnie na jakość oleju.

- Ciemny osad na dnie butelki świadczy o szczególnie wysokiej czystości oleju i nie jest jego wadą.

- Upewnij się, że twój olej nie jest uzupełniany tanimi gatunkami oleju w celu zwiększenia jego objętości.

- Na butelce powinna być podana data produkcji, dzięki czemu masz pewność co do jego świeżości.

- Możesz przechowywać olej lniany w zamrażarce. Będzie on miał postać płynną nawet do temperatury -20°C.

- Ponieważ olej lniany należy chronić przed dostępem tlenu, po każdym użyciu należy szczelnie zakręcać butelkę.

Olej lniany łatwo utlenia się nie tylko w butelce, ale również w ludzkim organizmie, co wpływa niekorzystnie na jego działanie. Jeśli jednak zawarte w nim kwasy tłuszczowe zostaną połączone z określonymi aminokwasami zawierającymi siarkę, wystąpią mechanizmy chroniące go przed popsuciem się. Zwłaszcza w ramach wsparcia dietetycznego przy chorobach nowotworowych oraz w celach terapeutycznych zaleca się dlatego spożywanie oleju lnianego razem ze związkami siarki.

Zawierające siarkę aminokwasy znajdziesz między innymi w:

- produktach mlecznych, takich jak twaróg i serek wiejski,

- nieprzetworzonym zbożu, takim jak amarantus czy prosto

- nieprzetworzonej kaszy, np. gryce,

- zawierających siarkę warzywach, taki jak por, cebula, czosnek czy kapusta.

Podobne działanie, polegające na ochronie przed utlenianiem, wykazuje również witamina E zawarta w dużych ilościach w orzechach, awokado i produktach sojowych. W wydaniu klasycznym mamy jednak do czynienia z olejem lnianym z twarogiem z gotowanymi ziemniakami.

Olej lniany jest bardzo wrażliwą substancją, o krótkim terminie przydatności do spożycia. Jest to również przyczyna, dla której pomimo ogromnie niekorzystnego wpływu na zdrowie spotykamy się z pewnym sceptycyzmem w kwestii jego spożywania. Ponieważ już 3 miesiące po wyprodukowaniu olej ten ulega zepsuciu, nie może podlegać on żadnej obróbce przemysłowej. Jeśli kwasy tłuszczowe zjełczeją na skutek utleniania, pojawi się nieprzyjemny zapach, a jeśli mimo to go spożyjemy, musimy liczyć się z mdłościami. Oleju lnianego w żadnym wypadku nie należy stosować do pieczenia czy gotowania, gdyż nie wolno go podgrzewać.

Pomimo wszystkich korzyści zdrowotnych, jakie niesie ze sobą spożywanie oleju lnianego, nie należy przesadzać z jego ilością: spożycie powyżej 100 g jest już niezdrowe. Z drugiej strony konsumpcja takiej ilości jest raczej mało prawdopodobna. Olej lniany ma wpływ na krzepliwość krwi – rozrzedza ją – należy trzymać się maksymalnej dawki 3 łyżek stołowych.