Czy warto kupić i jak wybrać odpowiedni odświeżacz powietrza?

Adrian Kowarzyk

Autor: Adrian Kowarzyk

Dodano: 11 lutego 2019

Sezon grzewczy trwa nadal. Stacje pomiarowe Wojewódzkich Inspektoratów Ochrony Środowiska odnotowują kolejne rekordy stężeń zanieczyszczeń w powietrzu, a wraz z nimi rośnie natężenie reklam o domowych oczyszczaczach powietrza. Producenci oczyszczaczy dają nam jasny komunikat, że zakup takiego urządzenia to jedyny ratunek dla naszego zdrowia. Ale czy na pewno?

Niniejszy tekst ma na celu przybliżenie przeciętnemu Kowalskiemu na jakie parametry powinien zwrócić szczególną uwagę przy wyborze oczyszczacza powietrza, przez co może uzupełnić swoją wiedzę zaczerpniętą z poradników zakupowych umieszczonych na stronach internetowych sprzedawców i producentów.

Dwa podstawowe pytania

Rozważając kupno oczyszczacza powietrza powinniśmy najpierw poznać odpowiedzi na dwa bardzo ważne pytania:

Czy domowe oczyszczacze powietrza mogą poprawić jakość powietrza w moim domu? Odpowiedź brzmi: Tak. Oczyszczacze są w stanie usunąć zanieczyszczenia z powietrza, szczególnie bardzo niebezpieczne dla ludzkiego zdrowia pyły a także bakterie, wirusy i grzyby. Istnieją również urządzenia mogące usunąć z powietrza zanieczyszczenia w formie gazowej.

Czy domowe oczyszczacze powietrza mogą pozytywnie wpłynąć na moje zdrowie? W tym wypadku odpowiedź nie jest już tak jednoznaczna, ale prawdopodobnie tak. Kilka badań naukowych przeprowadzonych z użyciem przenośnych oczyszczaczy powietrza z filtrem HEPA wykazało niewielką poprawę stanu układu krążenia i układu oddechowego wśród badanych osób. Polepszenie zdrowia nie jest zawsze zauważalne na pierwszy rzut oka, jednakże pozytywne efekty widoczne są w wynikach badań medycznych.

Odpowiedzi na powyższe pytania dają nam podstawy do tego, aby zaopatrzyć się w takie urządzenie.

 

Serce oczyszczacza powietrza – technika oczyszczania

Techniki oczyszczania używane w oczyszczaczach powietrza można podzielić na te, które gromadzą zanieczyszczenia na swojej powierzchni, np. filtry włókninowe, węglowe i elektrostatyczne oraz te, które eliminują zanieczyszczenia, np. katalizatory czy generatory ozonu. Poprzez eliminacje zwykle rozumie się transformację zanieczyszczeń na produkty już nieszkodliwe dla naszego zdrowia. Należy jeszcze wspomnieć o bardzo ważnej informacji: jeden typ techniki oczyszczania służy zwykle do usuwania jednego rodzaju zanieczyszczeń. W praktyce wygląda to w ten sposób, że mając w domu oczyszczacz powietrza wyposażony w filtr włókninowy uchronimy się jedynie przed pyłem obecnym w powietrzu.

Techniki zwalczania smogu

Załóżmy, że stoimy przed wyborem oczyszczacza powietrza, który ma za zadanie zmniejszyć stężenie zanieczyszczeń pochodzących ze smogu typu zimowego w naszych domach. W tym zadaniu skupimy się jedynie na wyborze odpowiednich technik oczyszczania, używanych w komercyjnych, domowych oczyszczaczach powietrza. Smog to zjawisko, polegające na kumulacji zanieczyszczeń fizycznych i chemicznych w dużych stężeniach. Zanieczyszczeniem fizycznym jest pył zawieszony o różnych średnicach, nawet poniżej 1 μm, tworzący się m. in. podczas spalania paliw stałych. Natomiast zanieczyszczenia chemiczne to tlenki azotu, dwutlenek siarki, tlenek węgla i węglowodory. Tak więc mamy do czynienia z zanieczyszczeniami w formie stałej, zawieszonej w postaci małych drobin w powietrzu oraz zanieczyszczeniami gazowymi. W tym wypadku należy użyć przynajmniej dwóch technik oczyszczania, a moim zdaniem najlepsze do tego będą filtr włókninowy oraz filtr węglowy. Filtry włókninowe, np. filtry HEPA potrafią usunąć z powietrza drobiny o średnicy nie mniejszej niż 0,3 μm nawet w 99,97% a także bakterie, wirusy i grzyby. Tego typu techniki oczyszczania są szeroko stosowane w systemach wentylacji. Natomiast filtry węglowe doskonale sprawdzają się w usuwaniu zanieczyszczeń chemicznych formujących smog.

Zasięg działania i nie tylko

Załóżmy, że wybraliśmy już odpowiednią technikę oczyszczania powietrza. Teraz powinniśmy określić metraż pomieszczenia w jakim będzie znajdował się nasz oczyszczacz i porównać go z zasięgiem działania urządzenia. Taką informację zwykle znajdziemy na samym oczyszczaczu w postaci naklejki, opakowaniu, a na pewno w karcie katalogowej zawierającej informacje techniczne. Jeżeli obliczona przez nas powierzchnia pomieszczenia mieści się w zakresie podawanym przez producenta, dobraliśmy dobry oczyszczacz pod względem wydajności. Należy jeszcze dodać, że oczyszczacz umieszczony w jednym pomieszczeniu, z pewnością nie oczyści nam powietrza w drugim. Jeżeli chcemy oczyszczać powietrze równolegle w kilku pomieszczeniach, należy zaopatrzyć się w ich ilość zgodnie z regułą: jedno pomieszczenie = jeden oczyszczacz. Chociaż od i tej reguły istnieje wyjątek. Mając pomieszczenie o dużej powierzchni, wykraczającej poza zasięg działania, powinniśmy zaopatrzyć się w większą ilość urządzeń, których przynajmniej suma górnych granic zasięgu działania będzie większa od metrażu pomieszczenia.

Wszystkie oczyszczacze powietrza do odpowiedniego działania wymagają należytej konserwacji, zgodnej ze wskazówkami zawartymi w instrukcjach obsługi. Sposób, w jaki konserwujemy urządzenie, zależny jest od techniki oczyszczania. Przykładowo niektóre filtry wymagają jedynie przetarcia ich wilgotną ściereczką. Natomiast techniki gromadzące zanieczyszczenia, jak filtry włókninowe i węglowe wymagają wymiany. Producenci zawsze podają co jaki okres należy je wymieniać, a zwykle nie jest on mniejszy niż rok, a w przypadku filtrów węglowych może trwać nawet 10 lat. Roczny koszt filtrów waha się w granicach maksymalnie 500 zł, a zwykle wynosi ok. 300 zł.

Oczyszczacze wyposażone są również w wiele dodatkowych funkcji: niektórzy producenci oferują zdalne sterowanie, łączność z dedykowaną aplikacją na smartfona czy tworzenie własnych reguł funkcjonowania urządzenia. Jednakże moim zdaniem najbardziej przydatnym gadżetem są czujniki optyczne, które mają za zadanie zwiększyć wydajność oczyszczacza kiedy wykryją znacznie wyższe stężenie pyłu. Nie bez powodu zostały nazwane przeze mnie gadżetem. Ze względu na swoje parametry nie nadają się do określenia dokładnego stężenia pyłu w powietrzu. Jednakże doskonale sprawdzają się w zgrubnej ocenie zanieczyszczenia powietrza pyłem.

Podsumowanie

Patrząc z punktu widzenia człowieka zajmującego się zawodowo jakością powietrza wewnętrznego, oczyszczacze powietrza mają bardzo duży potencjał w poprawie zdrowia ludzi. Jednakże przez brak jakichkolwiek standardów dotyczących tych urządzeń oraz rzetelnych informacji na ich temat, nierzadko przeciętny kupujący podejmuje decyzję o zakupie konkretnego produktu, będąc uwiedzionym przez sprawnie przygotowane slogany marketingowe. W niniejszym artykule zostały przedstawione najważniejsze informacje, na jakie powinien zwrócić uwagę kupujący, przygotowane głównie w trosce o jego zdrowie.

Adrian Kowarzyk

Autor: Adrian Kowarzyk

Psycholog, dziennikarz, redaktor naczelny i wydawca lokalnego czasopisma „Mamy Ochotę”. Współautor kilku książek. Prywatnie amator sportu, nowych technologii i dobrej muzyki. W wolnych chwilach słucha winyli i planuje podbój kosmosu, w międzyczasie tworząc swoją pierwszą autorską powieść.